Artykuł sponsorowany.
Przez problem z nietrzymaniem moczu boisz się wychodzić z domu? Kontakty towarzyskie ograniczyłaś do minimum, nie mówiąc już o życiu intymnym? Z podobnymi rozterkami mierzą się miliony kobiet w Polsce i na świecie. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) mówi o nietrzymaniu moczu jako o jednym ważniejszych ogólnoświatowych problemów zdrowotnych XXI w. Niestety jest to przypadłość na tyle intymna, że wiele kobiet krępuje się o niej mówić i nie szuka pomocy u specjalistów. Skąd bierze się nietrzymanie moczu? Jakie są jego rodzaje? Czy leczenie farmakologiczne i odpowiednia fizjoterapia mogą pomóc w pozbyciu się tej przykrej dolegliwości? Sprawdźmy!
Dlaczego dochodzi do nietrzymania moczu i jakie są jego rodzaje
Najogólniej rzecz ujmując, nietrzymanie moczu (inkontynencja) polega na niekontrolowanym wycieku moczu z pęcherza moczowego. Dolegliwość ta występuje u osób obu płci, niemniej jednak dwukrotnie częściej zmagają się z nią kobiety. Istnieje kilka rodzajów nietrzymania moczu, a każdy z nich ma inną przyczynę. Międzynarodowe Towarzystwo Kontynencji (International Continence Society) wyróżnia m.in.:
- Wysiłkowe nietrzymanie moczu (genuine stress incontinence – WNM) związane jest ze wzrostem ciśnienia w jamie brzusznej, do którego dochodzi np. podczas kaszlu, kichania, śmiania się czy wysiłku fizycznego. Porcje wypływającego moczu są niewielkie, nie towarzyszy im też uczucie parcia na pęcherz. Sama częstotliwość oddawania moczu również nie odbiega od normy. Wysiłkowe nietrzymanie moczu jest najczęściej występującym rodzajem inkontynencji. Stanowi bowiem od 50 do 88% wszystkich przypadków.
- Naglące nietrzymanie moczu (nietrzymanie moczu z parcia) – temu rodzajowi nietrzymania moczu, jak sama nazwa wskazuje, towarzyszy nagła potrzeba oddania moczu. Jest ona tak nieoczekiwana i silna, że osobie cierpiącej na ten rodzaj inkontynencji nie zawsze uda się w porę dotrzeć do toalety. A biega do niej stale, bo przy naglącym nietrzymaniu moczu występuje także częstomocz. Nietrzymanie moczu z parcia może być objawem tzw. pęcherza nadreaktywnego.
- Nietrzymanie moczu z przepełnienia – w tym przypadku do gubienia moczu dochodzi w następstwie przepełnienia pęcherza moczowego. Nie opróżnia się on do końca, w związku z czym przez cały czas zalega w nim mocz. Pęcherz stopniowo rozciąga się.
W końcu nie wytrzymuje wzrostu ciśnienia i dochodzi do wycieku moczu. Źródłem problemu jest tutaj upośledzenie kurczliwości wypieracza, do którego może dojść na skutek stosowania niektórych leków czy przebytych chorób, np. przepukliny jądra miażdżystego krążka międzykręgowego. - Mieszane nietrzymanie moczu – stanowi kombinację dwóch rodzajów nietrzymania moczu: wysiłkowego oraz naglącego. Towarzyszy mu pilna potrzeba wizyty w toalecie, a do wycieku moczu dochodzi podczas kichania, kaszlu, śmiania się czy podnoszenia czegoś ciężkiego.
- Pozazwieraczowe nietrzymanie moczu – polega na niekontrolowanym wycieku moczu przez przetokę. Ma on miejsce zarówno w ciągu dnia jak i w nocy. Przetoka może powstać na skutek przebytego porodu, operacji, radioterapii lub być efektem wady wrodzonej.
Ćwiczenia Kegla i inne ćwiczenia wzmacniające mięśnie
Arnold Kegel był amerykańskim ginekologiem, który na przełomie lat 40. i 50. opracował podstawy naukowe, a następnie rozpowszechnił ćwiczenia mięśni dna miednicy przeznaczone dla kobiet borykających się z nietrzymaniem moczu. I to właśnie od jego nazwiska mięśnie te otrzymały swoją nazwę. Mięśnie Kegla pełnią niezwykle ważną rolę zarówno u mężczyzn jak i u kobiet. Przede wszystkim podtrzymują narządy jamy brzusznej, takie jak macica czy pęcherz moczowy. Niestety w ciągu życia mogą ulec osłabieniu, np. po ciąży czy przebytym porodzie, nasilając problemy z nietrzymaniem moczu. Aby wzmocnić tę partię mięśni i zapobiec inkontynencji, warto więc wykonywać regularne ćwiczenia. No dobrze, ale gdzie właściwie znajdują się owe mięśnie Kegla?
Mięśnie dna miednicy niczym hamak rozciągają się pomiędzy spojeniem łonowym, guzami kulszowymi a kością guziczną. Ćwiczenie mięśni Kegla polega na ich naprzemiennym rozluźnianiu i napinaniu. Można to robić na wiele różnych sposobów, w różnych pozycjach i sytuacjach. Zanim rozpoczniesz właściwe ćwiczenia, spróbuj najpierw zlokalizować mięśnie Kegla, najlepiej podczas oddawania moczu. Wystarczy, że zaczniesz oddawać mocz, a następnie napinając przez kilka sekund mięśnie dna miednicy, spróbujesz zatrzymać wyciekający strumień. Jeśli Ci się to uda, to znaczy, że napięłaś właściwe mięśnie.
Mięśnie dna miednicy można ćwiczyć o dowolnej porze dnia i w dowolnym miejscu: na kanapie, przy biurku, a nawet w autobusie. Ważniejsza od okoliczności, w jakich wykonujemy ćwiczenia jest regularność. Aby wzmocnić mięśnie dna miednicy do tego stopnia, by problem nietrzymania moczu był mniej odczuwalny, należy ćwiczyć systematycznie.
Mówiąc o ćwiczeniach mięśni dna miednicy, nie można nie wspomnieć o roli fizjoterapeuty uroginekologicznego, do którego warto się udać z problemem nietrzymania moczu. Pokaże on dodatkowe ćwiczenia na wzmocnienie mięśni Kegla, dzięki którym niekontrolowany wyciek moczu przestanie być problemem.
Leki i zaopatrzenie medyczne poprawiające kontrolę nad moczem
Istnieją różne metody leczenia nietrzymania moczu. Wybór właściwej zawsze uzależniony jest od przyczyny problemu oraz stopnia jego nasilenia. U kobiet, u których nietrzymanie moczu jest wynikiem menopauzy stosuje się leczenie farmakologiczne estrogenami. Do innych substancji wykorzystywanych u pacjentek z inkontynencją zaliczamy duloksetynę czy leki antycholinergiczne.
Poza farmakoterapią mamy oczywiście cały szereg małoinwazyjnych zabiegów, które skutecznie likwidują problem nietrzymania moczu. Warto wspomnieć tutaj choćby o zabiegu laserowym MonaLisa Touch, który poprzez obkurczenie ścian pochwy oraz poprawę jej napięcia zwiększa kontrolę nad pęcherzem moczowym. Zabieg polega na fototermicznym, nieablacyjnym obkurczeniu pochwy, wzmocnieniu jej ścianek, jak również powięzi wewnątrzmiedniczej i obszaru ujścia cewki moczowej. Wiązka lasera pobudza produkcję włókien kolagenowych w śluzówce, przez co staje się mocniejsza. W efekcie cewka moczowa odzyskuje swoją funkcjonalność.
Innym zabiegiem wartym uwagi jest Bulkamid. Ten małoinwazyjny zabieg polega na podaniu w ścianki cewki moczowej specjalnej substancji (hydrożelu). Tworzy on małe poduszeczki, które zawężają światło cewki moczowej, dzięki czemu kobieta zyskuje większą kontrolę nad oddawaniem moczu.
Najbardziej innowacyjną metodą leczenia nietrzymania moczu wydaje się jednak BTL Emsella – ergonomiczne krzesło korzystające z technologii HIFEM do stymulacji i wzmocnienia mięśni dna miednicy. To krzesło, które wykonuje cały trening mięśni Kegla za nas – dużo szybciej i dużo efektywniej. Kobieta w tym czasie siedzi wygodnie na krześle (w ubraniu) , czyta i relaksuje się.
Kiedy zalecane są operacje przy problemach z utrzymaniem moczu?
Operacyjne leczenie nietrzymania moczu wdraża się najczęściej dopiero wtedy, gdy inne metody nie przyniosą spodziewanego rezultatu. Obecnie złotym standardem w operacyjnym leczeniu inkontynencji są wszelkie operacje typu sling. Polegają one na podwieszeniu środkowej części cewki moczowej na specjalnych taśmach prolenowych, co zwiększa ciśnienie śródcewkowe odpowiedzialne za utrzymanie moczu w pęcherzu.
Higiena intymna i dobór bielizny dla lepszego komfortu
Higiena intymna odgrywa kluczową rolę w codziennej pielęgnacji u osób zmagających się z nietrzymaniem moczu. Pozwala zachować zdrowie i zwiększa komfort życia. Podstawą tej higieny jest oczywiście regularne mycie okolic intymnych – delikatnym mydłem lub produktami przeznaczonymi do higieny intymnej. Aby skóra nie była narażona na ciągły kontakt z wilgocią, warto pamiętać o częstej wymianie bielizny oraz wkładów chłonnych (podpasek, wkładek itp.). Wybierając bieliznę, warto z kolei stawiać na tę wykonaną z naturalnych i przewiewnych materiałów, np. bawełny. Należy unikać za to bielizny zbyt obcisłej, wykonanej z syntetycznego tworzywa.
Podsumowując, nietrzymanie moczu to wstydliwy problem, który dotyka wielu osób, głównie kobiet. Istnieje kilka rodzajów nietrzymania moczu, a każdy z nich ma inną przyczynę. Przypadłość tę leczy się różnymi sposobami, a wśród najczęściej stosowanych metod wymienić można leczenie farmakologiczne, fizjoterapię, ćwiczenia mięśni Kegla czy takie innowacyjne metody leczenia jak laser MonaLisa Touch, fotel BTL Emsella albo Bulkamid. Równie ważna dla kobiet zmagających się z nietrzymaniem moczu jest odpowiednia higiena intymna oraz dobór właściwej bielizny.